کافئین قهوه ها چقدر است؟ + 4 عامل مؤثر در میزان کافئین

افرادی که قهوه می نوشند، به سه دسته تقسیم می شوند:

• بعضی افراد هستند که به دنبال قهوه با کافئین بیشتر هستند تا بیدار بمانند.
• افراد دیگری نیز هستند که به دنیال نوشیدن قهوه با کافئین کمتر هستد که شب راحت بخوابند.
• برخی نیز به دلیل مشکلات قلبی یا گوارشی، به ناچار قید نوشیدن قهوه را زده اما همچنان علاقه به نوشیدن قهوه دارند.

اگر شما هم یکی از افراد این سه دسته هستید، این مقاله مناسب شما است تا بدانید کدام قهوه باید کی نوشیده شود!

کافئین در قهوه

همانطور که در مقالات قبلی اشاره شده، یکی از مهمترین ماده هایی که در قهوه وجود دارد، کافئین است. حدود 5 میلیارد نفر در جهان، طی روز قهوه مصرف میکنند (معادل تقریبی 60 درصد جمعیت جهان) و جامعه علاقه مند به قهوه را در دنیا تشکیل می دهند.

کافئین قهوه بر اساس پارامتر های مختلفی مانند نوع قهوه،میزان برشتگی (رُست)قهوه، نوع عصاره گیری و ترکیبات نوشیدنی تغییر میکند که در ادامه به بررسی آن می پردازیم.

کافئین چیست؟

به طور کلی کافئین یک ماده محرک است که در بسیاری از نوشیدنی ها و مواد غذایی وجود دارد و علاوه بر سیستم عصبی، بر قلب و ماهیچه های بدن نیز تاثیر می گذارد. کافئین یک ترکیب شیمیایی از خانواده آلکالوئیدها است که در 60% از گیاهان مانند چای، قهوه و کاکائو وجود دارد.

از خواص کافئین میتوان تقویت عملکرد مغز، افزایش متابولیسم، خواص قهوه برای پوست و مو و … اشاره کرد که در مقالات قبلی به آن ها کامل اشاره شده.

کافئین قهوه به چه عواملی بستگی دارد؟

همانطور که گفته شد، میزان کافئین در قهوه به عوامل مختلفی بستگی دارد که به بررسی آن ها می پردازیم:

1.نوع دانه

اصلی ترین بخشی که کافئین قهوه را مشخص می کند، نوع قهوه است که تأثیر زیادی در میزان آن دارد. دانه های قهوه بیشتر از دو مدل عربیکا و ربوستا تشکیل شده اند و هر کدام کافئین متفاوتی دارند، کافئین در قهوه های عربیکا کمتر و در دانه های ربوستا بیشتر است.

دانه های عربیکا طعم ملایم و ترش، و ربوستا نیز تلخ تر هست ( البته به طور قطع نمیتوان گفت عربیکا تلخی و ربوستا ترشی ندارد! زیرا این توصیف نسبی است). هرچه درصد عربیکا در قهوه کمتر باشد، میزان کافئین نوشیدنی کمتر است و مخالف آن، هر چه ربوستا بیشتر باشد، کافئین نوشیدنی بیشتر می شود.

به طور میانگین میزان کافئین در هر 100 گرم قهوه عربیکا 1.4 گرم و میزان کافئین در هر 100 گرم قهوه ربوستا 2.5 گرم است و در برخی موارد نسبت به محل کشت و نوع دانه، این میزان کمتر یا بیشتر می شود.

(برای مطالعه بیشتر درباره قهوه های عربیکا، میتوانید به بلاگ “قهوه عربیکا چیست؟” مراجعه کنید.)

2.رست (میزان برشتگی) در قهوه

یکی دیگر از عوملی که در میزان کافئین قهوه تأثیر دارد، میزان رُست دانه های قهوه است.

اشتباهی که اکثر افراد دارند، این است که هر چه میزان رست یا برشتگی قهوه بیشتر باشد یعنی کافئین آن بیشتر است و قهوه های روشن تر، کافئین کمتری دارند. قهوه های تیره رست، کافئین کمتری دارند و طبق مطالعات جهانی، قهوه های رست روشن تر، میتوانند حدود 18 درصد کافئین بیشتری نسبت به رست تیره خود داشته باشند! همچنین قهوه های با رست تیره، حاوی مقدار کمتری از مواد مغذی و آنتی اکسیدان ها هستند. (در فرآیند رست، از وزن دانه ها و همچنین کافئین و خواص قهوه کاسته می شود!).

3.نوع عصاره گیری

میزان کافئین استخراج شده از دانه های قهوه و موجود در فنجان شما، به روشی که با آن عصاره گیری می شوند نیز بستگی دارد. شما می توانید با استفاده از روش های مختلف دم آوری قهوه، مقادیر مختلفی کافئین را دریافت کنید. این به این دلیل است که مقدار کافئین استخراج شده، به زمان و دما و مقدار دانه هایی که استفاده می کنید و سایز آسیاب دانه های قهوه مناسب هر دستگاه، تغییر می کند.

به عنوان مثال، یک اسپرسو دارای بالاترین میزان کافئین در یک حجم ثابت نسبت به نوشیدنی های دگیری است که با قهوه تهیه می شود، زیرا میزان قهوه استفاده شده عموماً بیشتر است و عصاره گیری با فشار بیشتری انجام می شود. با این حال، میزان کافئین یک فنجان قهوه دمی بیشتر است زیرا حجم بیشتری دارد و قهوه عصاره گیری شده، عصاره بیشتری به شما خواهد داد.

اگر کافئین کمتری از دانه هایتان می خواهید میتوانید از فرنچ پرس استفاده کنید. زیرا نسبت به قهوه های دمی چکه ای، کافئین کمتری دارد و قهوه را سریعتر دم می کند.

اگر به دنبال کافئین بیشتر هستید، روش هایی مانند قهوه سرد دم (کُلد برو) را انتخاب کنید که مدت زمان بیشتری قهوه را عصاره گیری می کند.

طبق مطالعات جهانی، میزان کافئین هر نوشیدنی را بر اساس نوع عصاره گیری و با فرض یکسان بودن نوع قهوه به صورت زیر است:

نکته: قهوه های دیکف، قهوه هایی هستند که طی یکسری فرآیند، کافئین آن ها گرفته و میزان کافئین در آن ها کاهش می یابد.

4. کافئین در قهوه های حاوی شیر

یکی دیگر از موضوعاتی که هنگام صحبت درباره کافئین قهوه می شود، تفاوت میزان کافئین در قهوه هایی است که به آن ها شیر اضافه شده (مانند لته، کاپوچینو، کارامل ماکیاتو و …) است. اصولاً از نظر منطقی نباید تفاوتی بین کافئین آن ها و اسپرسو باشد اما مسئله ای که تاثیر گذار است این موضوع است که شیر حاوی قند (لاکتوز) است و قند ها به عنوان ماده ای خستگی آور در جهان شناخته می شوند!

قند خون بالا توانایی بدن در استفاده از قند برای انرژی را مختل می کند. هرچه میزان شیر استفاده شده بیشتر باشد، میزان قند موجود در فنجان شما نیز بیشتر می شود. (و تأثیر کافئین کمتر می شود). علاوه بر این موضوع، زمان صرف شده برای نوشیدن اسپرسو و قهوه های دیگر متفاوت است که باعث می شود کافئین نوشیدنی آهسته وارد بدن شما شود. پس در نتیجه انرژی کمتری را در لحظه حس میکنید اما میتواند انرژی بخضی آن بیشتر باشد.

شیر و آب حاوی کافئین نیستند، بنابراین کل محتوای کافئین نوشیدنی فقط از اسپرسو می آید و بسته به اینکه یک شات یا دو شات قهوه مصرف شود، متفاوت است.

پس می‌توان نتیجه گرفت که یک نوشیدنی لاته یا نوشیدنی دیگر بر پایه اسپرسو با یک شات حدود 63 میلی‌گرم کافئین تولید می‌کند، در حالی که نوشیدنی با دو شات حاوی 126 میلی‌گرم است.

(پس اگر نمی خواهید اسپرسو میل کنید، برای دریافت کافئین بهتر در نوشیدنی های پایه اسپرسو، نوشیدنی آمریکانو میتواند گزینه بهتری باشد)

سخن پایانی

در آخر باید این نکته را بگوییم که هرچه میزان کافئین قهوه بیشتر یا کمتر باشد، دلیل بر خوب بودن یا کیفیت پایین آن نیست و قبل از توجه به مقدار کافئین، باید به کیفیت قهوه و عطر و طعم آن توجه کنید!

برای خرید تجهیزات مرتبط با قهوه و همچنین قهوه های با مناسب ذائقه و روش دم آوری دلخواه خود، میتوانید به فروشگاه قهوه فلو مراجعه کنید.

سوالات متداول 

1. کدام قهوه کافئین بیشتری دارد؟
قهوه‌های ربوستا به طور معمول کافئین بیشتری نسبت به قهوه‌های عربیکا دارند. دانه‌های ربوستا به دلیل داشتن کافئین بیشتر، طعم تلخ‌تری نسبت به عربیکا دارند.

2. کافئین قهوه دمی بیشتر است یا اسپرسو؟
قهوه دمی معمولاً کافئین بیشتری نسبت به اسپرسو دارد چون در قهوه دمی از دانه‌های بیشتری استفاده می‌شود و زمان عصاره‌گیری طولانی‌تری دارد.

3. چگونه میزان کافئین قهوه را تنظیم کنیم؟
برای تنظیم میزان کافئین در قهوه، می‌توانید از دانه‌های ربوستا برای کافئین بیشتر و از دانه‌های عربیکا برای کافئین کمتر استفاده کنید. همچنین روش‌های عصاره‌گیری مانند فرنچ پرس یا قهوه سرد دم می‌توانند تأثیر زیادی در میزان کافئین داشته باشند.